काही विशिष्ट पॅथॉलॉजीज आहेत, वय वाढवणे आणि जीवनशैलीच्या काही सवयी आपल्या आरोग्यासाठी अजिबात पुरेशा नसतात आणि यामुळे संज्ञानात्मक कार्ये बिघडू शकतात. जेव्हा हे होते, तेव्हा आम्ही आमची उत्तरदायीता, स्मरणशक्ती आणि आपल्यात सामान्यत: असणारी इतर तर्क क्षमता गमावतो. तथापि, तंत्र आहेत आणि संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायाम हे आपल्या मनाची बिघडती रोखण्यास आणि या व्यतिरिक्त आपल्या मानसिक क्षमतांचे कार्य सुधारण्यास मदत करते.
या लेखात आम्ही आपल्याशी काही उत्तम संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायामाबद्दल बोलणार आहोत.
संज्ञानात्मक उत्तेजन म्हणजे काय?
आपल्याला ज्ञात करणारी पहिली गोष्ट म्हणजे संज्ञानात्मक उत्तेजन म्हणजे काय. तंत्रज्ञान आणि कार्यनीत्यांच्या संचाच्या निवडीशिवाय हे काहीच नाही जे आमच्या संज्ञानात्मक क्षमता आणि कार्यकारी कार्ये यांची कार्यक्षमता सुधारित करते. मेमरी, भाषा, लक्ष, तर्क किंवा नियोजन.
हे क्षेत्र विशेषत: संज्ञानात्मक अशक्तपणा असलेल्या रोगांच्या उपचारात्मक हस्तक्षेपात वाढवले जाते. अल्झाइमर हा संज्ञानात्मक अशक्तपणाचा सर्वात ज्ञात रोग आहे. सामान्यत: वय आणि वय वाढत असताना समान प्रतिसाद मिळविण्यासाठी आणि टिकवून ठेवण्यासाठी आपल्याला मनाचे प्रशिक्षण आवश्यक आहे.
हे करण्यासाठी, आम्ही मेंदूच्या क्षमतांना उत्तेजन देणारी विविध क्रिया करतो. आम्ही संज्ञानात्मक उत्तेजनाची काही तंत्रे आणि व्यायाम खाली पाहणार आहोत.
संज्ञानात्मक उत्तेजन तंत्र आणि व्यायाम
आपल्या मेंदूला उत्तेजन देण्यासाठी बर्‍याच उपक्रम आहेत ज्यात व्यायामाच्या पुस्तकांपासून ब्रेन गेम्ससारख्या इतर डायनॅमिक फॉर्मपर्यंतच्या क्रियाकलापांचा समावेश आहे. ही तंत्रे आणि क्रियाकलाप प्रौढांसाठी आणि मुलांसाठी विकसित केली जातात.
आधी सांगितल्याप्रमाणे संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायामाची पुस्तके या कार्यकारी कार्ये आणि स्मृती, लक्ष, तर्क, समस्या सोडवणे आणि लक्ष देण्याची क्षमता यावर कार्य करण्यासाठी खूप उपयुक्त आहेत. या दोन्ही व्यायामाच्या पुस्तकांमध्ये प्रवेश करणे सोपे आहे कारण आपण ती दोन्ही लायब्ररीत खरेदी करू शकता आणि थेट इंटरनेट वरून डाउनलोड करू शकता. आपण ज्या व्यक्तीमध्ये ते वापरणार आहात त्यावर आणि त्यांच्यात असलेल्या संज्ञानात्मक कमजोरीची डिग्री यावर अवलंबून, अडचणीचे वेगवेगळे स्तर आहेत जेणेकरून जवळजवळ प्रत्येकजण जो आपली मानसिक क्षमता बळकट करू शकतो त्याचे निराकरण करू शकेल.
आणखी एक प्रकारचा संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायाम म्हणतात मेंदूत मनोरंजन खेळ. हे विविध मोबाइल अनुप्रयोगांमध्ये सारांशित केले गेले आहे जे संगणक आणि टॅब्लेटसाठी देखील उपलब्ध आहेत आणि त्या कधीही, कोठेही वापरल्या जाऊ शकतात याचा फायदा आहे. तसेच, असंख्य दृष्टी आणि ध्वनी असण्यामुळे संज्ञानात्मक स्मरणशक्ती सुधारण्यास मदत होते. ते प्रत्येक व्यक्तीच्या पातळीवर समायोजित होणार्‍या अडचणीच्या पातळीचे नियमन करण्यास सक्षम होण्याची शक्यता देतात. आम्ही मुलांसह किंवा प्रौढांसह सराव करत असल्यास आम्ही समान पातळीची अडचण सेट करू शकत नाही.
न्यूरो टेक्नॉलॉजी
आपल्या मनाला उत्तेजन देणारी एक तंत्र आणि ती देखील आपली क्षमता सुधारण्यासाठी प्रकारच्या व्यायामासह कार्य करणे म्हणजे न्यूरो टेक्नॉलॉजी. ही तंत्रज्ञान प्रगत उपकरणांच्या तत्त्वांवर आधारित आहे जी आपल्या मेंदूच्या क्रियाकलापांना अशा प्रकारे रेकॉर्ड करण्यास सक्षम आहेत की ते वैयक्तिकरित्या अनुकूल होऊ शकेल. या चाचण्यांमध्ये प्रत्येक व्यक्तीच्या प्रगतीवर नजर ठेवण्यासाठी काही हस्तक्षेप आणि पाळत ठेवणे आवश्यक आहे.
हे महत्त्वाचे आहे की आपण हे सूचित केले आहे की जोपर्यंत प्रत्येक व्यक्तीच्या संज्ञानात्मक आणि संभाव्य पातळीशी जुळवून घेतो तोपर्यंत संज्ञानात्मक उत्तेजन प्रभावी असू शकते. हे शक्य आहे की आम्ही व्यायामासाठी कमी मानसिक क्षमता असणार्‍या लोकांना सामील करीत आहोत जे त्यांच्या पातळीपेक्षा वर आहेत आणि आमचा विश्वास आहे की नकारात्मक परिणामाचा अर्थ असा आहे की ती व्यक्ती प्रगती करत नाही. आपल्याला या व्यायामाची व्यक्तीच्या संज्ञानात्मक क्षमतेशी जुळवून घेण्याची आवश्यकता आहे आणि त्यानंतर आणि हळूहळू त्याच्या उत्क्रांतीचे मूल्यांकन करीत आहे.
प्रेरणा आणि स्वारस्य वाढविणारी काही क्रिया करणे मनोरंजक आहे आणि यामुळे एक आव्हान आहे. अशाप्रकारे आपण स्वत: ची कार्यक्षमता आणि मूड वाढविण्याच्या धारणा सुधारित करतो आणि त्यामधून हस्तक्षेपांमध्ये यशस्वी होण्याची शक्यता कमी करते.
सर्वोत्कृष्ट संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायाम
तेथे विविध प्रकारच्या साहित्य आणि क्रियाकलाप तसेच संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायाम आहेत जे आम्हाला प्रत्येक व्यक्तीवर अवलंबून वेगवेगळ्या क्षमतांवर कार्य करण्यास अनुमती देतात. समान व्यायामाचा वापर एकापेक्षा जास्त संज्ञानात्मक क्षमतेस प्रशिक्षित करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. वेगवेगळ्या व्यायामासाठी देखील समान क्षमता वापरली जाऊ शकते.
चला सर्वात लोकप्रिय व्यायाम पाहूयाः
- लक्ष देण्यासाठी व्यायाम: ते असे आहेत जे लक्ष सुधारण्याचा प्रयत्न करतात आणि ते वाढविण्यासाठी वेगवेगळ्या क्रियांवर अवलंबून असतात. आमच्याकडे निरंतर लक्ष, व्हिज्युअल लक्ष, निवडक सुनावणी इ. आहे.
- समजण्यासाठी व्यायाम: ते असे लोक आहेत जे दृश्यात्मक, बळी पडलेल्या आणि स्पर्शक लोकांच्या समजुती सुधारण्याचा प्रयत्न करतात. हे गतिशील आणि मनोरंजक मार्गाने व्यायामाद्वारे केले जाऊ शकते.
- समजून घेण्यासाठी व्यायाम: मूलभूत संज्ञानात्मक क्षमता सुधारण्याचा प्रयत्न करतो आणि ते विकसित करण्यासाठी आणि कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी इतर क्षमतांशी संबंधित आहेत.
- मेमरी व्यायाम: स्मृती ही एक संज्ञानात्मक क्षमता आहे जी आपल्या वयात पुढे गेल्याबरोबर प्रथम खराब होऊ लागते. या मेंदूचा प्रतिकार करण्यासाठी आणि मेंदूला सतत सक्रिय ठेवण्यासाठी आपल्या मेंदूत या क्षेत्राचे कार्य करणे महत्वाचे आहे. हे करण्यासाठी, आम्ही प्रतिमा पाहणे, प्रश्नांची उत्तरे देणे, शब्द याद्यांचे स्मरण करणे इत्यादी अनेक प्रकारच्या व्यायामा करू शकतो.
- भाषेचे व्यायाम: लोकांना एकमेकांशी संवाद साधण्याची मूलभूत संज्ञानात्मक क्षमता म्हणजे एक भाषा. लहानपणापासूनच या भाषेचा विकास करणे आवश्यक आहे. आम्ही व्यायाम करू शकतो, समानार्थी शब्द आणि प्रतिशब्द लिहू शकतो, शब्दांची मालिका बनवू शकतो, आद्याक्षरींच्या संयोगाने नवीन शब्द तयार करू शकतो आणि इतरांच्या शब्दांचे अनुक्रम दाखवू शकतो.
- प्रक्रियेच्या गतीसाठी व्यायाम: प्रक्रियेची गती किंवा ही एक मानसिक प्रक्रिया आहे जी संज्ञानात्मक कार्यक्षमता आणि त्यात गुंतवलेल्या वेळे दरम्यानचे संबंध स्थापित करते. हे एखाद्या प्रेरणास प्रतिसाद देण्यास लागणा time्या वेळेसारखे आहे. या व्यायामाद्वारे आपण माहिती सुधारित करण्यासाठी व्यायाम कराल आणि कार्यक्षमता गमावल्याशिवाय आणि कार्यप्रदर्शनात सुधारणा न करता त्यावर अधिक द्रुत प्रक्रिया करण्यास सक्षम व्हाल.
- अभिमुखतेसाठी व्यायाम: मुले आणि वृद्ध दोघेही अभिमुखतेमध्ये समस्या आणि अडचणी सादर करू शकतात. आपण काही क्रियाकलाप करू शकता जसे की ग्रंथ वाचन करणे आणि नंतर आपण प्रश्नांची उत्तरे द्याल, एखाद्या व्यक्तीस अज्ञात ठिकाणी ठेवता आणि दुसरे ठिकाण शोधण्यासाठी नकाशा प्रदान करा इ.
आपण पहातच आहात की असंख्य प्रकारचे संज्ञानात्मक उत्तेजन व्यायाम आहेत. मी आशा करतो की या माहितीसह आपण या विषयाबद्दल अधिक जाणून घेऊ शकता.